Зерттеу тобының құрамы:
Гидрохимия және экологиялық токсикология зертханасы: топ жетекшісі – аға ғылыми қызметкерА.С. Мадибеков, ғылыми қызметкер Л.Т. Исмуханова, кіші ғылыми қызметкерлер:Р.А. Кулбекова, А.О. Жади.
Географиялық ақпараттық жүйелер зертханасы: Н.С. Толепбаева
Кету күні: 2018 жылдың 5 шілдесінен 6 тамызына дейін.
Мақсаты: Ертіс және Іле өзені суының гидрохимиялық және токсикологиялық параметрлерін, сондай-ақ олардың негізгі ағындарына экспедициялық зерттеу.
Міндеттері: су сынамаларын негізгі жер телімінде гидрохимиялық және токсикологиялық параметрлерге іріктеу.
«Іле және Ертіс өзендерінің трансшекаралық бассейндерінде су ресурстарын қалыптастыру шарты ретінде өңірлік климаттың қазіргі заманғы және болжамды өзгерістері «ғылыми-техникалық бағдарламасы бойынша» Іле және Ертіс өзендерінің трансшекаралық бассейндерінде халықты және экономиканы тұрақты су-ресурстық қамтамасыз ету «гепорталын құру» кіші бағдарламасы шеңберінде географиялық ақпараттық жүйелер зертханасының ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау мақсатында.
Мақсаты: Жайылманың шекарасын және оны су басу жағдайларын нақтылау бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу.
Міндеттер:
- Ертіс өзені жайылмасының шекарасын және жер үсті террасаларын және оны су басу жағдайын анықтау;
- Ертіс өзені жайылмасының су басу алаңдарының динамикасының нәтижелерін верификациялау, негізгі учаскелердегі табиғи зерттеулер кезінде ЖҚЗ деректерін өңдеу кезінде алынған Ертіс өзені жайылмасының экожүйесіне ылғалдану өзгерістерінің әсері.
Зерттеу тобының құрамы
Ертіс өзені және оның негізгі салалары
«География институтының» гидрохимиктер тобы 5-25 шілде аралығында Ертіс өзенінің суының гидрохимиялық және токсикологиялық параметрлеріне далалық зерттеу жүргізді.
22 негізгі жармаларда дала зертханасында гидрофизикалық өлшеулер (рН, су температурасы) және гидрохимиялық талдаулар (перманганатты тотығу бойынша органикалық заттардың құрамын анықтау), сонымен қатар еріген газдардың (СО2 (мг/дм3), О2 (мг/дм3, %-қанығу) құрамы, судың минералдануы жүргізілді.
Химиялық талдау үшін институт зертханасында тұз құрамын, ауыр металдардың құрамын анықтау үшін 22 сынама және полихлорланған бифенилдерді анықтау үшін 16 сынама алынды.
 |
 |
|||
| Жармадағы судың гидрофизикалық және гидрохимиялық параметрлерін анықтау және сынамалар алу (Қара Ертіс өзені – Боран станциясы) | Жармадағы бірінші күнді талдау
Қара Ертіс өзені – Боран станциясы |
|||
 |
 |
|||
| Судың тотығуын анықтау | КХБ су сынамаларын экстрациялау | |||
 |
 |
|||
| Брекса өзеніндегі (Филипповка) С933 «Consort» баста пионердегі гидрохимиялық көрсеткіштерді өлшеу) | Күршім өзенінің сағасында U-53 сериялы «Horiba» көп параметрлік портативті аспабында гидрофизикалық параметрлерді өлшеу | |||
 |
 |
|||
| Шүлбі өзенінің сағасында сынама алу, гидрохимиялық тұстамаларды таңдау
(оң жақжағада «Семей орманы» орналасқан») |
Ион құрамын анықтауға және ауыр металдарды, су сынамаларын іріктеу
(Шульба су қоймасы-бөгетжанында) |
|||
Іле өзені және оның негізгі ағыны
2018 жылдың 27 шілдесінен 5 тамызына дейін экспедициялық зерттеулер Іле өзеніне және олардың негізгі ағындарына жалғасты. 11 негізгі жармаларда дала зертханасында гидрофизикалық өлшеулер (рН, су температурасы) және гидрохимиялық талдаулар (перманганатты тотығу бойынша Органикалық заттардың құрамын анықтау), сондай-ақ еріген газдардың құрамы, судың минералдануы жүргізілді.
Химиялық талдау үшін институт зертханасында тұз құрамын, полихлорланған бифенилдерді анықтау үшін ауыр металл құрамын анықтау үшін 11 сынама алынды.
Іле өзені мен Қапшағай су қоймасы бойынша зерттеу жұмыстарына География Институтының директоры, ҚР ҰҒА академигі, профессор А. Р. Медеу және кіші бағдарлама жетекшісі, ГҒҚ, г.ғ. д., профессор Н. А. Әмірғалиев қатысты.
Экспедициялық зерттеу қорытындысы бойынша су сынамалары алынды:
- ионды-тұз құрамын және ауыр металдардың құрамын анықтауға – 33 сынама;
- ПХБ – ға 27 сынама іріктеліп алынды.
Институт зертханасына гидрохимиялық және токсикологиялық талдауға 33 сынама су әкелінді.
Өткізілген экспедициялық сапар барысында жоспарланған жұмыстар толық көлемде орындалды, ескертулер жоқ. Қазіргі уақытта далалық материал және іріктелген су сынамалары камералдық өңдеу сатысында тұр.
Қойылған мақсаттар мен міндеттер «Ертіс және Іле өзендерінің трансшекаралық бассейндеріндегі өзен суларының сапасы» кіші бағдарламасының дала жұмыстарының бағдарламасына сәйкес толық көлемде орындалды. Нәтижелер аралық және қорытынды есептерде көрсетіледі.